Hoe werkt een warmtepomp - Alles wat je moet weten

Een warmtepomp is een slimme en milieuvriendelijke manier om je huis te verwarmen en te koelen. Het is een goed alternatief voor de traditionele gasgestookte cv-ketel. Met een warmtepomp verbruik je minder energie en help je mee aan een beter milieu. In deze blog vertel ik precies hoe een warmtepomp werkt, welke soorten er zijn, wanneer je ze het beste kunt gebruiken, en waar je op moet letten bij de installatie.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving (de buitenlucht, de bodem of water) en gebruikt die warmte om je huis lekker warm te maken. Het werkt een beetje zoals een koelkast, maar dan in de omgekeerde richting. Waar een koelkast warmte uit de koelruimte wegplaatst, haalt een warmtepomp warmte uit de lucht, de grond of water en geeft die warmte af aan je huis.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp bestaat uit vier belangrijke onderdelen: een verdamper, een compressor, een condensor en een expansieventiel. Het proces gaat als volgt:

  • Verdamper: Hier haalt de warmtepomp warmte uit de omgeving, bijvoorbeeld uit de lucht, bodem of water. Het koelmiddel daarin wordt daardoor gasvormig.
  • Compressor: Het gas wordt samengeperst, waardoor de temperatuur heel hoog wordt.
  • Condenser: Het hete gas geeft de warmte af aan je verwarming, zoals vloerverwarming of radiatoren. Daarna wordt het weer vloeibaar.
  • Expansieventiel: Dit laat het koelmiddel uitzetten, waardoor de druk en temperatuur weer dalen, zodat het proces opnieuw kan beginnen.

Dankzij deze cyclus kan de warmtepomp de warmte uit de omgeving halen en gebruiken om je woning te verwarmen.

Hoe werkt een warmtepomp

Hoe haalt een warmtepomp warmte uit de omgeving?

Er zijn verschillende soorten warmtepompen:

  • Lucht/lucht warmtepomp: Haalt warmte uit de buitenlucht en geeft die direct af via ventilatiesystemen.
  • Lucht/water warmtepomp: Haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt die voor je cv-systeem of vloerverwarming.
  • Bodem/water warmtepomp: Gebruikt een grondwarmtesysteem, waarbij buizen onder de grond warmte opnemen.
  • Water/water warmtepomp: Haalt warmte uit een wateroppervlak, zoals een sloot of meer.(bodem/water en water/water is principe gelijk)

Elk type heeft zijn voor- en nadelen en is geschikt voor verschillende situaties. Een lucht/water warmtepomp is vaak handig voor bestaande huizen, terwijl bodem/water beter is voor nieuwbouw of grote woningen.

Warmtepomp soorten

Wanneer werkt een warmtepomp het beste?

Een warmtepomp werkt het meest efficiënt bij buitentemperaturen tot ongeveer 7°C. Bij warmer weer werkt hij nog beter. Maar zodra de temperatuur onder de 7°C daalt, wordt het rendement en het vermogen lager. Het wordt dan moeilijker om voldoende warmte te halen uit de koudere lucht of bodem.

Wat gebeurt er bij koud weer?

Bij temperaturen onder de 5°C kan de buitenunit last krijgen van ijsvorming. IJs op de koperen onderdelen of de ventilator kan het proces verstoren. Daardoor daalt het vermogen en wordt het minder efficiënt. Ook kan het geluid toenemen, omdat de compressor harder moet draaien om de warmte af te geven en het ijs te verwijderen.

Gelukkig zijn moderne warmtepompen uitgerust met automatische systemen die ijs verwijderen (ontharding). Zo blijven ze goed werken, ook in de winter.

Hoe zit dat met rendement?

Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in de COP-waarde. Een warmtepomp met een COP van 4 produceert vier keer zoveel warmte als de elektrische energie die hij verbruikt. Hoe hoger die waarde, hoe zuiniger en goedkoper je verwarming is.

Wanneer kies je voor een warmtepomp of juist niet?

Een warmtepomp is een goede keuze als:

  • Je huis goed geïsoleerd is.
  • Je milieuvriendelijk wilt verwarmen.
  • Je een vloerverwarming hebt of wil aanleggen.
  • Je wilt combineren met een hybride systeem, bijvoorbeeld met een gasketel of pelletkachel.

Maar voor woningen met een lagere energieklasse is het anders:

  • In huizen met energieklasse tussen F en C werkt een warmtepomp meestal niet zo goed. Het kost dan veel energie en geld om het huis warm te krijgen. Het is beter om een tweede warmtebron te gebruiken, bijvoorbeeld een pelletkachel. Een pelletkachel geeft snel warmte en verbruikt relatief weinig energie.

  • Ligt je woning onder de energieklasse C ? Dan is een warmtepomp niet een slim plan!. In dat geval is een pelletkachel vaak simpel en voordelig.

Kort gezegd: een warmtepomp past het beste bij huizen met energieklasse tussen B en A. Voor woningen met een lagere energieklasse is een pelletkachel vaak een betere en goedkopere optie.

Pelletkachel kopen

Heeft je woning een lage energieklasse, lager dan C? Dan is een warmtepomp meestal niet de beste oplossing. In dat geval kun je kiezen voor een pelletkachel als extra verwarming. Een pelletkachel geeft snel en behaaglijk warmte, is energiezuinig en makkelijk te bedienen.

Omdat pelletkachels steeds populairder worden in Nederland, bieden wij vandaag de twee meest verkochte modellen aan. Deze kachels zorgen voor een gezellige sfeer en een goed verwarmd huis, zonder dat je technische problemen krijgt door de lage isolatie. Bekijk snel onze topkeuzes!

Pelletkachel NextGen Pelletkachel NextWoody
Pelletkachel NextGen Pelletkachel NextWoody

Subsidie voor een warmtepomp

Wil je een warmtepomp aanschaffen? Dan is het goed om te weten dat je mogelijk recht hebt op subsidie. De overheid stimuleert het gebruik van duurzame energie met verschillende regelingen. Om in aanmerking te komen voor subsidie, moet de installatie uitgevoerd worden door erkende installateurs. Daarnaast is het belangrijk dat je woning voldoet aan bepaalde voorwaarden, zoals een minimale energieprestatiewaarde.

Voor meer gedetailleerde informatie over de beschikbare subsidies en hoe je deze kunt aanvragen, verwijs ik je graag naar onze uitgebreide blog over de warmtepomp subsidie.

Installatie en ligging van de warmtepomp

De installatie van een warmtepomp is een belangrijke stap. Het is essentieel dat de buitenunit op een goede, plek wordt geplaatst. Ideaal is een locatie die niet in de volle zon staat en waar voldoende ruimte is voor de ventilatie. De buitenunit moet ver genoeg van de buren en tuin liggen om geluidsoverlast te voorkomen.

Geluid kan een punt van aandacht zijn. Moderne warmtepompen zijn veel stiller dan vroeger, maar kunnen nog steeds geluid maken. Het is verstandig om de buitenunit niet direct naast slaapkamers of tuindeuren te plaatsen, om hinder te voorkomen. Volg altijd de instructies van de fabrikant nauwkeurig op en laat de installatie uitvoeren door een erkende installateur. Een goede plaatsing verlengt de levensduur van de warmtepomp en minimaliseert eventuele overlast.

De geschiedenis van de warmtepomp

De warmtepomp is geen nieuw uitvinding. Het eerste idee stamt uit 1852, toen de natuurkunde ontdekte dat warmte transport mogelijk is. In 1877 werd de eerste werkende warmtepomp gebouwd. Het was toen vooral een wetenschappelijk experiment. Pas in de jaren 1980, vooral in Zweden, werd de techniek verder ontwikkeld en toegepast voor woningverwarming.

Tegenwoordig worden warmtepompen gezien als belangrijke vervangers voor fossiele brandstoffen, vooral vanwege de lage CO2-uitstoot en het gebruik van hernieuwbare warmte. De moderne warmtepomp wordt vaak ingezet in combinatie met zonnepanelen voor nog grotere milieuwinst.